De trein is overvol, er lijkt nergens een zitplaats vrij. Tot ik ineens een zitplaats zie. Meerdere zelfs. Op een plek met vier zitplaatsen zit een oud vrouwtje. Ze ziet er wat rommelig uit en ze heeft twee grote boodschappentassen bij zich. Ze heeft een vriendelijk gezicht. Ik ga zitten en ik zie uit mijn ooghoek vier benauwde gezichten aan de overkant van het gangpad naar mij kijken. Ik draai mijn hoofd weer terug naar het oude vrouwtje tegenover mij. Ze doet haar mond open en er komt een hele stroom met de meest vreselijke scheldwoorden uit haar mond. Ik schrik, maar dan zie ik de tranen in haar ogen. Haar handen bewegen willekeurig en de scheldwoorden worden afgewisseld met andere geluiden.
Ik blijf haar rustig aankijken en vraag: “Gilles de la Tourette?”. Ze knikt en wordt rustiger. Ik glimlach en zeg: “het geeft niet, ik ben blij dat ik kan zitten.” De rest van de reis verloopt relatief rustig op een paar onwillekeurige bewegingen en tics na. De mensen aan de overkant van het gangpad kijken mij verbaasd aan. “Ze kan er niets aan doen”, zeg ik. Ik had het geluk dat ik niet zo lang daarvoor over deze aandoening had gelezen. Het kan behoorlijk intimiderend over komen, vooral van iemand waar je het helemaal niet van verwacht. Ik nam deze boemeltrein bijna elke dag een heel jaar lang. Vaak was het druk en heel soms zag ik haar zitten. Tot mijn vreugde kwam er nu vaker iemand van de vaste reizigers bij haar zitten.
Soms gebeuren dingen met een reden. Als ik niet net over Gilles de la Tourette had gelezen had ik waarschijnlijk heel anders gereageerd, maar nu had ik de mogelijkheid om haar echt te zien. Mensen die “abnormaal” gedrag vertonen, gedrag dat buiten de gebruikelijke conventies ligt, roept weerstand op. En dat is vaak echt wel te begrijpen. Iedereen die geconfronteerd wordt met situaties waar ze geen invloed op kunnen uitoefenen of geen controle over hebben heeft de neiging om te vluchten, te bevriezen of te vechten. Maar ik heb ook geleerd dat in heel veel gevallen oprechte aandacht bij dit soort situaties de angel eruit kunnen halen. Gewoon omdat echt gehoord en gezien worden een basisbehoefte van mensen is.