Psychologische vrijheid
In mijn dagelijkse werkzaamheden houd ik mij vaak bezig met veranderprocessen binnen de overheid en ervaar ik het belang van psychologische veiligheid op de werkvloer bijna dagelijks. Een veilige werkomgeving is in alle omstandigheden belangrijk, maar als er sprake is van grote veranderingen dan kan de werkomgeving heel erg onveilig gaan voelen en is het des te belangrijker om hier aandacht aan te besteden.
De kunst bij ieder veranderproces is om te kijken waar de betrokken personen zelf de verbetering vorm kunnen geven en hoe dit gefaciliteerd kan worden. En dan is het essentieel om de psychologische veiligheid zo groot mogelijk te maken.
Uitdaging
Ik merk dat veel gemeenten een uitdaging hebben als het gaat over psychologische veiligheid en dat is ook niet gek. Een omgeving die wordt gestuurd op controle en beheersing in een snel veranderende wereld. Bezuinigingen, de afgelopen jaren meer verantwoordelijkheden en minder geld, steeds mondiger inwoners die willen dat er naar hen geluisterd wordt en in sommige gevallen met initiatieven komen die alles op z’n kop gooien. En als ambtenaar zit je dan ook nog vaak tussen drie en soms zelf vier vuren: je leidinggevende binnen het ambtelijk apparaat, de verantwoordelijke wethouder, de raad en inwoners. Stop daar nog een hele drukke agenda bij met heel veel overleggen die in veel gevallen niet echt resultaat of concrete besluiten opleveren en je hebt een recept voor een cultuur van psychologische onveiligheid.
En op heel veel van die elementen heb je zelf geen invloed of denk je geen invloed op te kunnen uitoefenen. Gelukkig is er wel meer mogelijk dan je denkt. En dat wil niet zeggen dat het altijd gemakkelijk is, maar je kunt ervoor zorgen dat wanneer je actief werkt aan de dingen die je wel kunt beïnvloeden dit uiteindelijk ruimte en lucht gaat geven en ervoor zorgt dat je je steeds veiliger gaat voelen en meer invloed krijgt op het veranderproces.
Benoem de gevoelens van onveiligheid
Je kunt er in ieder geval voor zorgen om gevoelens van onveiligheid te benoemen. En als je het spannend vindt om dit tijdens een overleg te doen, vraag dan eens aan een collega of hij of zij dat ook zo ervaart. Of ga een persoonlijk gesprek met je leidinggevende aan om dit te bespreken. Realiseer je ook dat in een veranderproces in combinatie met een onveilige omgeving er altijd meer mensen zijn die zich onveilig voelen, bang zijn om hun baan te verliezen of op een andere manier invloed te verliezen. Als jullie de handen ineen slaan en samen zoeken naar oplossingen dan sta je sterker.
Bespreek eens in een teamoverleg wat jullie belangrijk vinden om een veilige omgeving te creëren. Zaken als duidelijke en eenduidige opdrachten, de mogelijkheid om zaken vrij te kunnen benoemen, Duidelijke informatie over het veranderproces, mee kunnen denken etc.
Wat vind jij belangrijk?
En denk vooral na over wat jijzelf belangrijk vindt. Luister goed naar wat je gevoel zegt en de eerstvolgende keer dat je denkt ik voel mij hier niet prettig bij, benoem dat dan. Iedere kleine stap die je in die richting zet zal je uiteindelijk verder helpen.
Als je zaken wilt delen, vragen hebt of gewoon eens wilt sparren neem dan gerust contact met mij op. Ik help je graag verder.