Ze rende bijna de trap af: “Patricia, wat ontzettend leuk dat ik jou weer zie. Dat is zo lang geleden.” Mijn hoofd was volledig blanco. Ik had geen flauw idee wie ze was. Ze kende mij overduidelijk goed en het was al een tijd geleden. Meestal gaat er dan minimaal een zwak lampje aan in mijn hersens, maar er kwam niets. Het verstandige om te doen is dan met de billen bloot en aangeven dat je het echt niet meer weet.
Maar dit overkomt mij helaas regelmatig. Meestal komt dat omdat ik de persoon in een andere context ken. Zodra ik dan in het gesprek kan achterhalen wat die context is weet ik vaak ook weer wie het is. Dus ik heb er een kunst van gemaakt om een gesprek te voeren zonder dat ik weet wie ik tegenover mij heb.
Maar soms werkt dat dus niet. Dan ben ik een gesprek aan het voeren met iemand die mij wel kent en andersom niet. Heel vervelend natuurlijk. Ik probeer die situaties dan ook zoveel mogelijk te vermijden en anders toch echt toe te lichten dat ik niet weet met wie ik sta te praten.
Context is belangrijk in communicatie. Niet alleen om mensen te kunnen herkennen, maar ook om te begrijpen wat die ander nou eigenlijk bedoelt.
Het probleem is in de meeste gevallen dat de andere persoon de context al invult aan de hand van zijn of haar eigen ervaringen en overtuigingen. Dan kan het gesprek een hele andere kant op gaan.
Alert zijn op de reacties van de ander en goed doorvragen kunnen dit al heel goed ondervangen. Maar als je echt goed luistert naar de context van wat de ander zegt door oprechte aandacht te geven dan kan die opmerking – die bij jou irritatie oproept – ineens iets heel anders betekenen en begrijp je de reactie ook beter.
De kwaliteit van je communicatie is de reactie die je krijgt. In het bovenstaande voorbeeld was mijn overtuiging dat ik niet tegen die persoon kon vertellen dat ik niet meer wist wie ze was, vooral omdat ze zo enthousiast was en de overtuiging bij mezelf dat ik er gaandeweg wel achter zou komen. Het resultaat was dat we een beetje vreemd gesprek aan het voeren waren en dat ze ongetwijfeld het gevoel heeft gehad dat ik er niet met mijn gedachten bij was. Voor mij en voor haar dus een bijzonder onbevredigend resultaat.
Met veranderprocessen werkt het ook zo. In het begin van mijn carrière heb ik als leidinggevende regelmatig heel enthousiast aan een groep medewerkers staan vertellen wat er allemaal ging gebeuren. Ook al knikte iedereen braaf en gaven ze aan mee te willen werken, was er bij mij altijd het onbestemde gevoel dat het niet helemaal klopte. Inmiddels weet ik dat ik mijn context (enthousiasme over de verandering en de mogelijkheden die ik zag) te sterk wilde overbrengen en dat hun context veel meer in de richting van onzekerheid over het proces en angst voor de eigen rol lag.
Nieuwsgierig hoe ik nu aanpak? Neem gerust vrijblijvend contact op of kijk naar onze training Vergroot je veranderkracht.