Moeten en willen
“Ik moet dit vandaag doen!” zei ik tegen de coach. Ik hoorde zelf dat het gehaast klonk. “Moet dat echt” zei ze ? “Of vind je zelf dat het moet?” “En wil je het eigenlijk wel?”
Als je net als ik een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt dan is moeten waarschijnlijk een woord dat veel terugkomt in je gesprekken. En ik betrap mij er nog steeds regelmatig op, vooral als het druk is en ik mijzelf in de waan van de dag laat meeslepen. Het voordeel is dat ik de laatste 10 jaar het meestal wel hoor als ik het zeg en ik dus aan mezelf kan vragen of het inderdaad ook echt moet. Ik heb geleerd dat de hoogte van de lat die ik voor mezelf leg altijd hoger is dan dat anderen dat van mij verlangen. En dat besef heeft mijn leven een stuk gemakkelijker gemaakt.
Het helpt ook dat ik in mijn leven heel veel mensen heb die moeite hebben met het woordje moeten en zodra ik het woord uitspreek ter discussie stellen dat het ook echt moet. “Ik moet helemaal niets!”. Iets wat ik vroeger heel irritant vond, maar heb leren waarderen als een ijkpunt voor mezelf. En natuurlijk zijn er echt dingen in ieders leven die ook daadwerkelijk moeten, maar je leven zo kunnen inrichten dat de balans toch echt wat meer doorslaat naar willen in plaats van moeten is een stuk prettiger. In veel gevallen helpt het ook wanneer je moeten verandert in willen.
Moeten
Moeten is voor mij een automatisme, een vast patroon en alleen als ik er heel bewust mee omspring kan ik voorkomen dat ik daarmee de druk voor mezelf teveel opvoer. Moeten voelt voor mij niet als een verplichting, maar als “normaal”. Ik vraag ook wel eens aan de mensen om mij heen om alert te zijn op mijn gebruik van het woord moeten en mij daar op te wijzen. Ik vind het ergens ook wel boeiend dat ik zo vanzelfsprekend het woord “moeten” gebruik in mijn gesprekken terwijl vrijheid voor mij een kernwaarde is. Alsof ik eerst een hele berg verplichtingen zou moeten doorworstelen voordat ik bij “willen” aan kom.
Willen
Dus ik ben inmiddels al jaren op een zoektocht naar “willen”. Om mezelf en de mensen om mij heen keuzes te geven, om na te denken over wat ik nou eigenlijk echt wil zonder eerst al dat moeten te doorstaan. Niet meer automatisch in de waan van de dag meegaan maar regelmatig stilstaan bij wat ik eigenlijk wil en waarom dat belangrijk is voor mij maar in veel gevallen ook belangrijk voor de ander. Want als jij iets doet omdat je denkt dat het moet geeft dat uiteindelijk altijd gedoe in de omgang met de ander. Eerlijk nee zeggen als het echt niet kan of je het echt niet wilt, wordt eigenlijk altijd geaccepteerd en gewaardeerd. Ik kan het iedereen aanraden om af en toe eens te turven hoe vaak jezelf het woord “moeten” gebruikt en wat vaker jezelf uit te dagen om stil te staan bij de vraag of het ook echt “moet”. Uiteindelijk bepaal je zelf namelijk de keuzes die je maakt.